Den gode soldat Švejk

	Oberst Kraus von Zillergut, Friedrich
Google søk

Kraus, Lukáš og Fox/Max, slik Josef Lada såg dei for seg.

Kraus var oberst ved ei kaserne i Praha (truleg Karlín), opprinneleg kom han frå Salzburg-området. Han var eigar av den stolne hunden Fox (som vart Max den korte stunda han tilhøyrde Lukáš).

Kraus var ein studie i dumskap og andre foraktelege personlege eigenskapar. Han hadde for vane å måtta forklara dei mest innlysande ting, noko som dreiv kollegane til vanvidd. Likevel hadde han avansert i det militære hiererkiet takka vere gode forbindelsar, eit faktum forfattaren brukar til å framheva rotenskapen i Habsburgimperiet. Han var ved sida av løytnant Dub den den mest idiotiske offiseren som er skildra i romanen.

Etter at han hadde treft på Lukáš medan denne promenerte med Fox/Max fekk han Švejk og Lukáš sendt til fronten som straff. Dette er eit vendepunkt i romanen: frå no av der det militærlivet som for det meste dannar bakteppe for handlinga.

Bakgrunn

Kraus har ikkje noko innlysande førebilete frå det verkelege liv og forfattaren gjev få opplysningar som kan hjelpa til med å identifisera han. Med den groteske dumspkapen må ein gå ut frå at obersten er ein karikatur, men nokre av karaktertrekka hans kan sjølvsagt vera lånte frå offiserar eller andre personar Hašek kjende. Ikkje ein gong namnet Zillergut gjev noko haldepunkt ettersom eksistensen til ein slik stad ikkje kan påvisast, om ein så leitar i moderne kart eller i gamle aviser.

Augustín Knesl sine teoriar

Augustín Knesl, Večerní Praha, 1983

Adresář ... 1910

Tilsynelatande er Augustín Knesl Tsjekkisk švejkolog som ein periode forska rundt bakteppet for romanen, med hovudvekt på personar. Han publiserte resultata sine i Večerní Praha i 1983. den einaste forskaren som har prøvd å identifisera ein modell for den idiotiske obersten. Han skal vera inspirert av ein viss Friedrich Kraus som studerte byggfag ved den tyske tekniske høgskulen i Praha. Denne Kraus var fødd i 1880 og Knesl påstod at han var oberst ved garnisonen i Praha. Knesl hevda dessutan at Kraus hadde ein mani for å forklara dei mest innlysande ting.

Uheldigvis er Knesl sin konklusjon lite truverdig. Som vanleg tek han informasjon frå romanen som historiske fakta, og kjem dermed fram til at Kraus må ha vore ein oberst i Praha. Spor etter nokon slik oberst finn ein ikkje, om det skulle vera i Schematismus für das k.u.k. Heer (1914) eller i adressebøkene frå Praha. Dei som kjem nærast er nokre reserveoffiserar, men ingen av desse gjorde teneste i Praha i 1914. Heller ikkje i Landwehr K.k. Landwehr
Heimevernet i den austerrikske delen av Dobbeltmonarkiet. finn ein nokon slik offiser.

Friedrich Kraus var eit nokså vanleg namn så Hašek kan godt ha kjendt nokre av dei, og det er ingen grunn til å tvila på at Knesl sin ingeniør-student faktisk levde. Utover dette er det derimot lite handfast og parallellen til Knesl sin omtale av Katz er slåande: forskaren grov fram ein person med visse likskapar til romanfiguren, men går så ut frå at resten kan utleiast frå Švejk.

Ein medelev

Ein Kraus som Hašek godt kan ha kjendt var Bedřich (Friedrich), ein medstudent på gymnaset i Žitná ulice frå 1893 til 1896. Denne Kraus som kom frå Karlín og gjekk fem årstrinn over Hašek, så han har neppe meir vore eit perifert kjennskap.

Rektor Řežábek

I Hašek-biografien The Bad Bohemian noterer Cecil Parrott Britisk diplomat og akademikar (1909-1984), biografi om Hašek, oversetkjar av Švejk og fleire soger. Forfattar av studie om Švejk og korthistoriene. at rektor ved Českoslovanská akademie obchodní Det tsjekkoslaviske handelsakademi, grunnlagd i 1872. Mellom studentane var Jaroslav Hašek (1899-1902). , Řežábek var avskydd av forfattaren, som skreiv ein drepande satire om han i Karikatury i 1908. Parrott observerer at Řežábek, på same måte som oberst Kraus, forlanga at "underordna" måtte helsa alt på lang avstand og nåde den som ikkje gjorde det!

Cecil Parrott: "The Bad Bohemian"

Eksterne lenkar

1. Devátá výroční zpráva cís. král. vyššího gymnasia v Žitné ulici v Praze František Gresl, 1896

Kjelde: Cecil Parrott Britisk diplomat og akademikar (1909-1984), biografi om Hašek, oversetkjar av Švejk og fleire soger. Forfattar av studie om Švejk og korthistoriene. , Augustín Knesl Tsjekkisk švejkolog som ein periode forska rundt bakteppet for romanen, med hovudvekt på personar. Han publiserte resultata sine i Večerní Praha i 1983.

Sitat

[1.15] Plukovník Bedřich Kraus, mající též přídomek von Zillergut, po nějaké vesničce v Solnohradech, kterou jeho předkové prožrali již ve století osmnáctém, byl úctyhodným pitomcem.

[1.15] Scházela mu polovička levého ucha, kterou mu usekl jeho protivník za mládí v souboji kvůli prostému konstatování pravdy, že Bedřich Kraus von Zillergut je prachpitomý chlap.

[1.15] Před nadporučíkem stál plukovník Kraus von Zillergut. Nadporučík Lukáš zasalutoval a stál před plukovníkem, omlouvaje se, že neviděl.

[1.15] "Pane nadporučíku," hrozným hlasem řekl plukovník Kraus, "nižší šarže musí vždy vzdát čest vyšším. To není zrušeno.

Skrivst òg:Bedřich Kraus von Zillergut cz

	Mannlicher, Ferdinand Karl Adolf Josef
*30.1.1848 Mainz - †20.1.1904 Wien
Wikipedia deenno Google søk

Mannlicher Repetier-Gewehr M1895

Andrew Bossi.

Leitmeritzer Zeitung, 23.1.1904.

Mannlicher vert indirekte omtala gjennom Mannlicher-rifla, i romanen kalla manlicherovka. Temaet er oberst Kraus som var sjukeleg oppteken av Mannlicher-rifler og var kjend som "Mannlicher-tullingen" (Manlichertrottel).

Bakgrunn

Mannlicher var ein austerriksk oppfinnar og handvåpenkonstruktør, best kjend for M1895, ein serie av sjølvladande rifler (repetergevær) som vart k.u.k. Heer sitt standard handvåpen. Det er dette geværet som her vert omtala som manlicherovka. Den mest utbreidde varianten var Infanterie Repetier-Gewehr M1895. Riflene vart produserte i Steyr, seinare òg i Budapest.

Mannlicher, som kom frå ein familie i Brüx (no Most) i Böhmen, flytta med dei til Wien i 1857. Her utdanna han seg som maskiningeniør og gjorde rask karriere ved jernbana. I 1876 reiste han til ei utstilling for jernbaneutstyr i Philadelphia, og ved sida kunne han studera patenta på ulike handvåpensystemm. Dette var truleg startskotet til karriera hans som våpenkonstruktør.

I 1879 for fyrste utkastet til eit 11 mm repeter-gevær klart. Dei neste åra gjorde Mannlicher fleire forbetringar, heilt til våpenet vart introdusert i k.u.k. Heer i 1886. Det år etter vart den 8 mm M88 lansert,og fleire modeller fylgde fram til flaggskipet M1895 kom i 1895. Mannlicher konstruerte dessutan pistolar og jaktvåpen. Mannlicher sine våpen vart òg mykje eksporterte. Han er rekna som ein av dei fremste handvåpenkonstruktørane i historia.

Personleg

Mannlicher var tilsett i jernbana from til 1887 då han endeleg tok spranget til våpenfabrikken i Steyr, Österreichische Waffenfabriksaktiengesellschaft. Han var no vorten vidkjend, mange gonger dekorert, og i 1892 vart han adla, og tok namnet Ritter von Mannlicher. I 1899 vart han medlem på livstid i Herrenhaus, overhuset i Reichsrat (nasjonalforsamlinga i Cisleithanien). Mannlicher var gift med to døtrer. I 1904 døydde han av hjarteinfarkt, enno berre 55.

Hašek og "manlicherovka"

Mannlicher si vidkjende rifle er nemnd av Hašek alt i soga "Smrt Horala" (Horal sin død). Den kom fyrst på trykk i Národní listy 8.april 1902 og deretter på andre sida av Atlanteren i Národní noviny, Baltimore, 3. mai. Dette var høgst sannsynleg fyrste gongen Hašek fekk ei soge utgjeven utafor Böhmen.

Eksterne lenkar

1. Ausstellung in Philadelhia Wiener Zeitung, 22.5.1876
2. Auschließende Privilegien Wiener Zeitung, 25.5.1882
3. † Ferdinand Ritter von Mannlicher Neue Freie Presse, 20.1.1904
4. Das neue Infanteriegewehr Reichspost, 26.2.1903
5. Sterbefall Militär-Zeitung, 23.1.1904
6. Opakovačka (Manlicherovka) vzor 1888 Karl Löschner. "Příruční kniha pro cís. a král. vojsko pěší."
7. Mannlicher Ferdinand Ottův slovník naučný. 16. Líh-Media.
8. Mannlicher Ferdinand von Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950
9. Ferdinand Ritter von Mannlicher Austro-Hungarian Land Forces 1848-1918
10. Smrt Horala Národní noviny, 3.5.1902

Sitat

[1.15] Při přehlídkách pluku dával se do hovoru s vojáky a ptal se jich vždy jedno a totéž: „Proč se ručnici, zavedené ve vojsku, říká manlicherovka?“ U pluku měl přezdívku „manlichertrottel“. Byl neobyčejně mstivý, ničil podřízené důstojníky, když se mu nelíbili, a když se chtěli ženit, tu posílal nahoru velmi špatná doporučení jejich žádostí.

	Schiller, Friedrich
*10.11.1759 Marbach - †9.5.1805 Weimar
Wikipedia czdeenno Google søk

Schiller vert omtala i samband med at oberst Kraus kom med idiotiske kommentarar når offiserskollegane snakka om Schiller på ein bankett.

Bakgrunn

Schiller var ein verdskjend tysk diktar, poet, historikar og filosof. Han tilhøyrde den romantiske epoken og var sterkt knytt til Goethe og Weimar. Det fulle namnet hans var Johann Christoph Friedrich von Schiller.

Sitat

[1.15] Týž spád řeči, táž zásoba největší naivnosti. Na jednom banketu v důstojnickém kasině plukovník Bedřich Kraus von Zillergut z čista jasna pronesl, když byla řeč o Schillerovi: „Tak jsem vám, pánové, včera viděl parní pluh hnaný lokomotivou. Považte si, pánové, lokomotivou, ale ne jednou, dvěma lokomotivami. Vidím kouř, jdu blíž, a ona to lokomotiva a na druhé straně druhá. Řekněte mně, pánové, není-liž to směšné? Dvě lokomotivy, jako by nestačila jedna.“

	Vierordt, Heinrich Wilhelm
*1.10.1855 Karlsruhe - †17.6.1945 Hornberg
Google søk

Badische Landeszeitung, 29.8.1914

L'Homme enchaîné, 18.10.1914

The Tucumcari News, 6.6.1918

Vierordt vert av forfattaren ufordelaktig samanlikna med oberst Kraus grunna eit dikt der han oppfordrar Tyskland til å hata og med iskald sjel slakta millionvis av franske djevlar. Åndeleg er han dermed på linje med obersten.

Bakgrunn

Vierordt var ein heimstad-diktar frå Karlsruhe som gav ut det ti vers lange blodtyrste diktet, Deutschland, Hasse!. Frå dette diktet er det utan tvil vers sju Hašek viser til i romanen. Vierordt skreiv ellers mest patriotiske dikt der han lovprisa heimeområdet sitt. Etter nazistane si maktovertaking stod han rørsla nær og skreiv jamvel hyllingsdikt til Hitler. Vierordt var gift og hadde ei dotter. På 50-årsdagen sin vart han tildelt tittelen Hofrat.

Eit grotesk dikt

Diktet vart trykt for fyrste gong i Badische Landeszeitung 29.august 1914. Det kom ei stund etter ut som heftet Deutschland hasse! Kriegsruf av Verlag Müller & Gräff og vart selgd til inntekt for Raude Kross! Mest kjende er dei fire siste versa. Det var desse som gjorde diktet illgjete og vekte merksemd både heime og i utlandet. Desse fire versa har seinare ofte vorte vist til i bøker og artiklar kring temaet krigspropaganda.

I Austerrike vart diktet prenta og omtala i Arbeiterwille både i 1914 og 1915. Teksten på fyrstesida av Arbeiterwille er berre eit utdrag, og litt annaleis enn det som var vorte sitert seinare. Arbeiterwille omtala diktet på ny 22.april 1915 og tok no tydeleg avstand frå det. Dette kan dei forsåvidt ha gjort alt i november 1914. Mykje av teksten rundt var sensurert vekk, så det er vanskeleg å vurdera bakgrunnen.

Innvedningar

Diktet var kontroversielt alt i starten, sjølv i Tyskland. Det vart etter kvart forbode av den tyske generalstaben. Raude Kross i Baden nekta å selgja det i pengeinnsamlingane sine. Det provoserte òg fram eit motdikt some heitte Deustchland, Hasse nicht!.

Vierordt sitt abnorme litterære utbrot vart uunngåeleg lagt merke til i utlandet, fyrst og fremtst i Frankrike der den framtidige statsministeren Georges Clemenceau omsette to vers og kommenterte dei i avisa si L'Homme enchaîné den 18.oktober 1914. Han noterte turt at Vierordt hadde vore i Frankrike året før og hadde lovprisa landet i høgtidelege vendingar!

Etter at USA kom med i krigen vart utdrag av diktet omsette og brukte som døme på "Hunnaren" sin bestialitet og ukultur. Alt i 1915 vart diktet delvis omsett og kommentert i den nederlandske avisa Preangerbode.

Ettertid

Diktet har òg i nyare tid dukka opp i bøker om krigspropaganda og vert drege fram som eit av dei mest groteske døma i det heile. Forfattaren fekk gata Vierordtstrasse kalla opp etter seg i 1974, men i 2017 vart det diskutert å døypa den om grunna forfattaren si dikting under verdskrigane.Det vart bestemt å halda på namnet men heller knyta det til bestefaren (1797-1867) med same namn, ein lokal bankmann og velgjerar.

Deutschland, Hasse! (Vers 7)

O Du Deutschland, jetzt hasse mit eisigem Blut,
Hinschlachte Millionen der teuflischen Brut,
Und türmten sich berghoch in Wolken hinein
Das rauchende Fleisch und das Menschengebein!

Eksterne lenkar

1. Deutschland, Hasse! Badische Landeszeitung, 29.8.1914
2. Hais, Allemagne! Georges Clemenceau/L'Homme enchaîné, 18.10.1914
3. Ein Protest Der Volksfreund, 5.11.1914
4. O, du Deutschland Arbeiterwille, 25.11.1914
5. Kriegsgedichte Arbeiterwille, 22.4.1915
6. Van den dag De Preangerbode, 18.6.1915
7. Über die Kriegsliteratur Arbeiterwille, 5.11.1915
8. Heinrich Vierordt Badischer Beobachter, 30.9.1915
9. German Sentiments by German Writers The Little River news, 10.8.1918
10. Prussian Kultur and Bloody Savagery Manchester Democrat, 18.9.1918
11. Die Vierordt-Ehrung im Rathaus Karlsruher Tagblatt, 5.10.1935

12. ---

    Heinrich Vierordt (Dichter) Stadtwiki Karlsruhe
13. Heinrich Vierordt Stadarchiv Karlsruhe
14. Umstrittener Pate: Vierordtstraße sorgt für Diskussionen in Palmbach Ka-news.de, 16.6.2017

Sitat

[1.15] Nebyl o nic horší než německý básník Vierordt, který zveřejnil za války verše, aby Německo nenávidělo a zabíjelo s železnou duší miliony francouzských ďáblů:

Ať až k oblakům nad hory 
hromadí se lidské kosti a kouřící se maso.

	Brašnář Kuneš
Google søk

Einaste veskemakaren i Spálená ulice i 1907.

Kuneš var ein veskemakar i Spálená ulice, omtala av Švejk når han prøver å forklara hundetjuveriet ovafor den rasande overløytnant Lukáš. Kuneš hadde for vana å mista hundane sina kvar enn han ferdast.

Bakgrunn

Kuneš var eit nokså vanleg etternamn i Praha men i adressebøker frå 1907 og 1910 finn ein ingen veskemakar med dette namnet. Det fanst ein person med dette yrket i Spálená ulice nr. 35, men namnet hans var Bohumír Vavroušek. I 1896 var to veskemakarar registrerte i gata men ingen av dei heitte Kuneš.

Eksterne lenkar

1. Adresář královského hlavního města Prahy... Václav Lešer, 1896
2. Adresář královského hlavního města Prahy... Obec Pražská, 1907

Sitat

[1.15] Ve Spálený ulici je nějakej brašnář Kuneš a ten nemoh jít se psem na procházku, aby ho neztratil. Vobyčejně ho nechal někde v hospodě nebo mu ho někdo ukrad nebo si ho vypůjčil a nevrátil

	General von Laudon, Ernst Gideon
*2.2.1717 Ļaudona (Tootzen) - †14.7.1790 Nový Jičín
Wikipedia czdeennn Google søk

Rozkvět, 25.11.1911

Neue Freie Presse, 2.12.1914

Laudon vert nemnd indirekte gjennom kraftuttrykket Himllaudon som Lukáš bruka ovafor Švejk i utskjellinga etter hundetjuveriet.

Namnet hans dukkar opp på nytt i aller siste kapittelet når forfattaren omtalar oberst Gerbich.

Bakgrunn

Laudon var ein austerriksk general av tysk-baltisk opprinnelse. Han var ein av Austerrike sine fremst hærførarar på 1700-talet og deltok mellom anna i sjuårs-krigen, den bayerske arvefylgjekrigen og krigar mot Tyrkia. Styrkane hans tok Beograd i 1789.

Laudon var fødd i ein adelsfamilie i dagens Latvia. Han gjorde fyrst teneste i den russiske hæren før han melde seg til teneste for Preussen. Her vart han avvist men hadde betre lukke i Austerrike der han i det minste vart teken opp i paramiltære styrkane til den berykta Baron von Trenck, dei såkalla Panduren. Då desse vart oppløyste vart han endeleg teken opp i den regulære hæren.

Under Sjuårskrigen (1756-1763) gjorde innsatsen hans i felttoga mot Preussen han vidgjeten. Mange av slaga stod på tsjekkisk område og dette er utan tvil hovudgrunnen til legendestatusen han har i Tsjekkia. Den kjende folkesongen Generál Laudon jede skrz vesnici kjem frå han og namnet heng dessutan att i kraftutrykket himmellaudon!, akkurat det utrykket som vert brukt av Lukáš i romanen.

Eksterne lenkar

1. Prag 25. April. Wiener Zeitung, 5.5.1759
2. Pandurek Alois Jirásek, 1886
3. Lau’don (Loudon), Gideon Ernst von Nordisk familjebok, 1911
4. Himmel, Laudon! Před 300 lety se narodil legendární vojevůdce Český rozhlas, 14.2.2017
5. Ernst Gideon von Laudon Osobnosti.cz
6. Generál Laudon (píseň) Wikipedia.cz

Sitat

[1.15] „Švejku, dobytku, himmellaudon, držte hubu! Buď jste takový rafinovaný ničema, nebo jste takový velbloud a blboun nejapný. Jste samý příklad, ale povídám vám, se mnou si nehrajte. Odkud jste přived toho psa? Jak jste k němu přišel? Víte, že patří našemu panu plukovníkovi, který si ho odvedl, když jsme se náhodou potkali? Víte, že je to světová ohromná ostuda? Tak řekněte pravdu, ukrad jste ho, nebo neukrad?“

	Božetěch
Google søk

Božetěch var ein mann frå Košíře som spesialiserte seg på å stela hundar og for så å heva finnarløn på grunnlag av avis-annonsar frå eigarane av dei sakna dyra. Švejk finn det på sin plass å nemna dette for Lukáš midt under den strenge irettesetjinga han gjennomgjekk etter at overløytnanten hadde fått vita at Max var stolen.

Bakgrunn

Božetěch[1] er eit svært sjeldan etternamn og er å finna fyrst og framst i Mähren. I 1910 var det ikkje oppførd ein einaste person med dette etternamnet i adressekatalogen for Praha.

[1]Božetěch er meir vanleg som førenamn enn som etternamn.

Sitat

[1.15] Nějakej Božetěch z Košíř, ten se jen tak živil. Ukrad vždycky psa, pak hledal v inserátech, kdo se zaběh, a hned tam šel.

	Graf Folliot de Crenneville, Franz
*22.3.1815 Sopron - †22.6.1888 Gmunden
Wikipedia de Google søk

Folliot-Crenneville-Poutet, Franz Graf.

Wiener Zeitung, 10.11.1888.

Vojenský zpěvník, 1914.

Crenneville vert nemnd i ein song Švejk syng om Grenevil, som marsjerte gjennom Prašná brána.

Bakgrunn

Crenneville var ein austerriksk greve, Feldzeugmeister, Geheimer Rat, keisarleg Generaladjutant og Oberstkämmerer. Han stamma frå ei kjend militærslekt av fransk avstamning og slutta seg til hæren alt som unggut. Han vart Leutnant Løynant (cz. poručík), rang nr. 11. Den lågaste offisersrangen i k.u.k. Heer, kunne vera yrkesmilitære eller reservistar. I 1915 var desse typisk kompanisjefar eller troppsjefar. Rangen over Fähnrich og under Oberleutnant. då han var 16 og kaptein då han var 22. Han utmerka seg i krigane mot Italia og vart dekorert mange gonger. I slaget ved Solferino 24.juni 1859 vart han hardt såra og trekte seg tilbake frå aktiv teneste. Utanom dei militære pliktene hadden han òg ein stilling ved hoffet til keisar Ferdinand I. I 1860 vart han utnemnd til Inhaber[1] av IR75

Etter å ha trekt seg ut av hæren etter Solferino, heldt han fram i ei sivil karriere. Som tilsett ved det keisarlege hoffet hadde han ansvaret for den keisarlege kunstsamlinga, og han heldt fram som med å støtta kunsten òg etter at han vart pensjonist i 1884. Frå dette året og fram til han døydde budde han i Gmunden. Crenneville var gift og hadde tre søner.

[1]Regiments-Inhaber (regimentseigar) var i 1880 ein rein ærestittel og hadde ingen funksjon i det militære hierarkiet. Namnet til den utvalgde personen vart så oppførd i Schematismus saman med regimentet sit vanlege namn. Vanlegvis var "eigaren" ein høgare militær, ein adelsmann eller ein utanlandsk monark.

Songen

Songen om Creneville hadde Hašek alt introdusert i forteljingane Dobrý voják Švejk působí u aeroplánu, (1911), Číslo patnáct (1912) og Povídka o pořádnem člověku (1914). Her er rettnok stavemåten respektivt "Grenewil", "Grenewill" og "Greenewill" men det er ikkje tvil om at det er same songen.

Hašek presterte såleis å stava "Grenevil" på fire ulike vis i fire ulike historier og det enda ikkje der. I 1968 gav Václav Pletka ut plata Písničky Josefa Švejka (med forklaringar som vedlegg) og endå ein variant dukkar opp. Her vert han til "Grenevír" (som rimar med špacír) og resten av verset er òg annaleis (det vert ikkje vist til Prašná brána).

Søk i det tsjekkiske nasjonalbiblioteket har ikkje eit einaste treff på desse variantane men ein finn liknande songar i boka Vojenský zpěvník (Militær songbok), gjeven ut i 1914 av ein viss kaptein Beran frå Vysoké Mýto. I ein av songane virkar det som om Benedek har teke plassen til "Grenevil", noko òg Pletka nemner.

Eksterne lenkar

1. Franz Graf Folliot de Crenneville Die Generalität der k.k. Armee, 1877
2. † Graf Franz Crenneville Neue Freie Presse, 22.6.1888
3. Feldzeugmeister Franz Graf Folliot de Crenneville-Poutet I. Wiener Zeitung, 10.11.1888
4. Feldzeugmeister Franz Graf Folliot de Crenneville-Poutet II. Wiener Zeitung, 11.11.1888

5. ---

   Folliot de Crenneville Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950
6. Vojenský zpěvník Setník Beran, 1914
7. Dobrý voják Švejk působí u aeroplánu Jaroslav Hašek, Dobrá kopa, 28.7.1911
8. Číslo patnáct Jaroslav Hašek, Hlas lidu, 26.11.1912
9. Povídka o pořádnem člověku Jaroslav Hašek, Kopřivy, 1.1.1914

Kjelde: Milan Hodík Tsjekkisk militærhistorikar (1933-), gav ut tre bøker om Švejk. Best kjend er to-binds leksikonet med forklaringar til tema i romanen. , Václav Pletka

Sitat

[1.15] Nadporučík se odvrátil, vzdychl a uznal za vhodné místo se Švejkem obírat se raději bílou kávou. Švejk šukal již v kuchyni a nadporučík Lukáš slyšel zpěv Švejkův:

Mašíruje Grenevil
Prašnou bránou na špacír,
šavle se mu blejskají,
hezký holky plakají