Den gode soldat Švejk

	Den gode soldat Švejk
	Personar
Romanen på nett	Švejk Museum	Bibliografie	Literární Archiv	Švejk Central	Blog	Reisedagbok	Kontakt

Franz Ferdinand og kona Sophie ved avreisa frå rådhuset i Sarajevo, 5 minutt før attentatet 28. juni 1914.

Den gode soldat Švejk er ein roman med eit uvanleg rikt persongalleri. I tillegg til dei mange som deltek direkte i handlinga, vert eit stort tal fiktive og reelle personar (og dyr) nemnde, enten i anekdotane til Švejk, direkte av forfattaren eller indirekte gjennom ord og uttrykk.

Denne sida inneheld ei oversikt over alle som er omtala i boka, frå Napoléon i innleinga til Hauptmann Ságner i dei siste linjene av den ufullførde del fire. Lista er sortert etter når personen fyrst blir nemnd. Kapitteloverskriftene er fritt omsette til nynorsk av utgjevaran av denne vev-sida. I januar 2021 mangla det enno rundt 20 omtalar.

Sitata er frå Jaroslav Šerák sin nett-versjon av romanen og har linkar til det relevante kapittelet
Verktøylinjene har linkar for direkte oppslag i Wikipedia, Google søk og romanen på nett.

Enkelte namn manglar i Odd Bang-Hansen si norske oversetjing av Den gode soldat Švejk (som er forkorta). Dette gjeld til dømes heile innleiinga. Tsjekkiske namn er i den norske utgåva skrivne utan aksentar og i enkelte høve fornorska.

Personnamna har farge etter rolla dei har i forteljinga, vist med fylgjande døme: Doktor Grünstein som ein oppdikta person som tek direkte del i handlinga, Fähnrich Dauerling som ein oppdikta person, som ikkje tek del i gandlinga, Heinrich Heine som historisk person. Merk at ei rekkje tilsynelatande oppdikta romanfigurar har klårt gjenkjennelege "modellar" frå det verkelege liv. Døme på slike er Oberleutnant Lukáš, Major Wenzl og mange fleire.

Visningsalternativ

Personar liste over folk som er omtala i romanen (587) Syn alle

I. Bak fronten

Innleing (6)

Napoléon Aleksander den store Švejk Artemis Herostratos Hašek

2. Den gode soldat Švejk på hovudpolitistasjonen (5)

Detektiv Brixi Columbus Jesus Kristus Lombroso Jan Nepomucký

3. Švejk hos rettslegane (10)

Herr Demartini Drapsmann Valeš Pontius Pilatus Prokop Švejk Fru Antonie Švejková Doktor Heveroch Rittmeister Rotter Wölfin Doktor Kallerson Doktor Weiking

4. Švejk blir kasta ut av galehuset (9)

Jomfru Maria Paven Kongen av England Sankt Václav Erkebiskopen Sankt Kyrillos Sankt Methodios Forleggjar Otto General Windischgrätz

5. Švejk på politistasjonen i Salmova-gata (3)

Inspektor Braun Keisar Nero Josef Mareček

6. Švejk heime att etter å ha brote gjennom trylleringen (4)

Djevelen Čimpera Frøken Mařena Detektiv Kalous

7. Švejk dreg i krigen (5)

Doktor Pávek Mucius Scaevola Lynch Doktor Bautze Marschall Radetzky

8. Švejk som simulant (16)

Giordano Bruno Galileo Franta Henčlů Doktor Grünstein Macuna Pokorný Kovařík Koťátko Sokrates Baronesse von Botzenheim Redaktør Filip Shrapnel Kammertenar Johann Babinský Kaiser Wilhelm II. Prins Eugen

9. Švejk i garnisonsarresten (14)

Herr Klíma Herr Slavíček Stabsprofus Slavík Feldwebel Řepa Hauptmann Linhart Feldkurat Katz Erkebiskop Kohn Machar Páter Albán François de Sales Auditor Bernis Korporal Říha Josef Koudela Infanterist Maixner

10. Švejk blir oppassar hos feltpresten (16)

Odyssevs Toník Kneipevert Serabona Mařka Soldat Franta Polizeikommissar Drašner Mařena Epikur Oberleutnant Feldhuber Oberleutnant Helmich Oberst Just Doktor Batěk Hauptmann Šnábl Oberleutnant Mahler Hauptmann Fišer Fru Kejřová

11. Švejk på feltmesse med feltpresten (6)

Sankt Adalbert Guillotin Lærar Kolařík Pivoňka Oberleutnant Witinger Dalton

12. Ein relegiøs debatt (12)

Heine Susanna i badet Papin Brahms Sankt Augustin Johannes Døyparen Sankt Josef Sankt Serapion Sankt Ludmila Sankt Bernhard Herodes Boccaccio

13. Švejk gir den siste olje (10)

Božena Němcová Herr Tauchen Sankt Johannes Khrysostomos Boušek Oberleutnant Janata Leutnant Prášek Hauptmann Wichterle Oberleutnant Machek Feldkurat Matyáš Professor Zenger

15. Katastrofe (8)

Oberst Kraus Mannlicher Schiller Diktar Vierordt Veskemakar Kuneš General Laudon Božetěch Graf Crenneville

Etterord til fyrste del, "Bak fronten" (5)

Doktor Guth Sankt Aloysius Munk Eustach Fru Laudová Olga Fastrová

II. Ved fronten

2. Švejks anabase til Budějovice (55)

Xenofon Cæsar Toníček Mašků Pantát Melichárek Jøden Herrman Jareš Fürst Schwarzenberg (st.) Fürst Schwarzenberg (ml.) Kořínek Wachtmeister Flanderka Oberleutnant Berger Wachtmeister Bürger Pepík Vyskoč Starej Procházka Minister für Landesverteidigung Gendarm Rampa Pejzlerka Nikolaj Nikolajevitsj Hus Slaktar Chaura Palacký Rittmeister König Wachtmeister Matějka Herkules Kneipevert Rampa Fähnrich Koťátko Einjährigfreiwilliger Materna Leutnant Anton Doktor Masák Ikaros Oberst Schröder Einjährigfreiwilliger Wohltat St. Agnes Kriegsminister Pusjkin Forleggjar Kočí Korporal Althof Gefreiter Müller Feldwebel Sondernummer Fähnrich Dauerling Feldmarschall Conrad Hauptmann Adamička Major Wenzl Kadettstellvertreter Zítko Hauptmann Ságner Snekkar Mlíčko Kanonýr Jabůrek Leutnant Pelikán Oberleutnant Kretschmann Hauptmann Spíro Fru Schreiterová Oberleutnant Dankl Leutnant Schleisner Hauptmann Skoday Einjährigfreiwilliger Marek

III. Det ærerike samanbrotet

1. Gjennom Ungarn (52)

Feldoberkurat Ibl Kong Alberto Fahnenführer Hrt Erzherzog Joseph Ferdinand Telefonist Chodounský Korporal Matějka Oberleutnant Macek Jurajdová Professor Herold Detektiv Chodounský Detektiv Stendler Herr Zemek Fru Grotová Detektiv Stach Herr Stern Herr Grot Ludwig Ganghofer Kronek Albert Bügler von Leuthold Erzherzog Albrecht Bronckhorst-Gronsveld Leutnant Dub Kerckhoffs Kircher Oberleutnant Fleissner Ronovský Róža Šavaňů Platearbeidar Adamec Nikodém Zugsführer Zyka Kolařík Kozel čeledín Vomel Oberleutnant Šeba Ordonnanz Matušič General Woinovich Sir Edward Grey Greinz Judas Iskariot General Ritter von Herbert Udo Kraft General Mazzuchelli General Benedek Bahnhofskommandant Zykán Offiziersdiener Batzer Fürst Schwarzenberg General Merveldt General Dankl Erzherzog Friedrich Doktor Welfer Major Koch

IV. Det ærerike samanbrotet held fram

2. Sjelesorg (3)

Oberleutnant Wurm Růžena Gaudrsová Portier Faustýn

	I. Bak fronten
	2. Den gode soldat Švejk på hovudpolitistasjonen

Detektiv Brixi

Adresář královského hlavního města Prahy a obcí sousedních (1907)

Brixi var ein politimann som arresterte ein uvanleg tjukk papirhandlar som hadde betalt for two serbiske studentar på U Brejšky og deretter vorte observert full saman med dei på Café Montmartre. Papirhandlaren var ein av Švejk sine seks medfangar på c.k. policejní ředitelství.

Bakgrunn

Denne detektiven kan godt ha hatt ein motpart i det verkelege liv men etternamnet Brixi (inkludert varianten Briksi) var likevel svært sjeldant i Praha. Høgst eit titals personar hadde dette namnet på den tida det er snakk om. Ingen av dei er oppført med yrke som synest å vera relatert til politiet.

Sitat

[I.2] Výjimku dělal neobyčejně tlustý pán s brýlemi, s uplakanýma očima, který byl zatčen doma ve svém bytě, poněvadž dva dny před atentátem v Sarajevu platil „U Brejšky“ za dva srbské studenty, techniky, útratu a detektivem Brixim byl spatřen v jejich společnosti opilý v „Montmartru“ v Řetězové ulici, kde, jak již v protokole potvrdil svým podpisem, též za ně platil.

Columbus, Cristoforo

*1451(?) Genova(?) - †20.5.1506 Valladolid

Columbus knuser egget

Columbus vert indirekte nemnd gjennom beskrivelsen av hendinga som førde til arrestasjonen av ein av Švejk sine celle-kameratar. Denne var ein historielærar som avslutta analysien sin av ulike attentat med utsagnet: Ideen om attentatet er like enkel som Columbi egg.

Bakgrunn

Columbus var ein opphaveleg italiensk oppdagar og handelsmann, kjend for den europeiske "oppdaginga" av Amerika i 1492.

Columbi egg er eit uttrykk som brukast om ei rimeleg enkel løysing på eit innfløkt problem. Frå Wikipedia: I et selskap der Christofer Columbus deltok, var det flere som ikke trodde at han hadde oppdaget Amerika. Han oppfordret da de tilstedeværende til å få et egg til å stå på høykant. Da ingen av de tilstedeværende klarte dette, banket han det litt flatt i den ene enden, og fikk derved egget til å stå. Symbolikken var at selv om ideen var enkel, var det likevel et spørsmål om å komme på den.

Sitat

[I.2] Malý pán, kterému se to stalo ve vinárně, byl profesorem dějepisu a vykládal vinárníkovi dějiny různých atentátů. Byl zatčen právě v okamžiku, když končil psychologický rozbor každého atentátu slovy: „Myšlenka atentátu je tak jednoduchá jako, Kolumbovo vejce’.“

Skrivst òg:Kolumbus cz Kolumbus de Columbus en Cristóbal Colón es

Jesus Kristus

*4 f.kr(?) Betlehem - †30(?) Jersusalem

Slik El Greco såg han

Jesus Kristus er namngjeven 38 gonger i Den gode soldat Švejk.

Jesus Kristus vert av Švejk omtala "Kristus Pán", bokstaveleg omsett "Herren Kristus". Dette er når han fortel medfangane sine om den håplause stoda deira. "Kristus Herren var òg uskuldig" er dei lite oppmuntrande orda dei får høyra. Jesus vart meir perifert nemnd i fyrste kapittelet gjennom utbrotet Ježíšmarjá som Švejk brukte då han fekk høyra om attentatet i Sarajevo. Jesus vert nemnd mange gonger i romanen, mest gjennom diverse uttrykk. Ordbruken varierer mellom Ježíš og Kristus/Krist. Det tyske Jesus og den ungarske Krizstus førekjem så vidt.

Bakgrunn

Jesus Kristus var ein sentral bibelsk person. Han la grunnlaget for den kristne tru. Jesus vart korsfesta for oppvigleri i år 33 under det romerske herredømet. Fødselsår og dødsår er likevel høgst usikkert. I fylgje den kristne tru og eigne påstandar skal Jesus ha vore Guds Son og Frelsaren Messias. Jesus var òg ein viktig profet i islam men denne relegionen tillegg han ei langt meir beskjeden rolle. Jødedomen betraktar Jesus som ein falsk Messias.

Sitat

[I.2] „Já jsem nevinnej, já jsem nevinnej,“ opakoval zježený muž. „Kristus Pán byl taky nevinnej,“ řekl Švejk, „a taky ho ukřižovali. Nikde nikdy nikomu na nějakým nevinným člověku nezáleželo. Maul halten und weiter dienen!, jako říkávali nám na vojně. To je to nejlepší a nejkrásnější.“

[I.15] "Co s ním udělám?" mihlo se hlavou nadporučíkovi, "má, prokristapána, takový pitomý výraz."

[I.15] "Švejku, ježíšmarjá, himlhergot, já vás zastřelím, vy hovado, vy dobytku, vy vole, vy hajzle jeden. Jste tak blbej?"

[II.3] "Ježíšmarjá", vzdychl pro sebe desátník, vida, že po důkladném loku zmizelo půl láhve.

[II.3] "Mají to tady pěkně zařízený, dokonce dva deštníky na věšáku, a ten vobraz toho Pána Krista taky není špatnej."

[II.3] "Baszom az anyát, baszom az istenet, baszom a Krizstus Márját, baszom az atyádot, baszom a világot!"

Skrivst òg:Ježíš Kristus cz Jesus Christ en

Lombroso, Cesare

*6.11.1835 Verona - †19.10.1909 Torino

Lombroso vert referert til i samband med boka L'uomo delinquente når forfattaren skildrar forhøyraren på c.k. policejní ředitelství. Denne såg ut som ein forbrytartype skildra av Lombroso i nettopp denne boka.

Bakgrunn

Lombroso var ein italiensk kriminolog, antropolog og jurist. Han er rekna som grunnleggjar av kriminalantropologien. Lombroso forfekta synet om at kriminalitet var nedarva. Lombroso avviste det hittil klassiske synet om at forbryterske instinkt låg i mennskenaturen. Hans V(antropologistiske kriminologi) hevda at kriminell åtferd låg i genene og kunne verta forsterka av fysiske skavankar. Den fysiske utsjånaden kunne indikera om ein person var ein forbrytar, noko han gav mange døme på gjennom illustrasjonar i bøkene sine. Lombroso var av jødisk avstamning og døypt Ezechia Marco Lombroso.

Sitat

[I.2] „Dobrý večer přeju, pánové, všem vespolek.“ Místo odpovědi dloubl ho někdo pod žebra a postavil před stůl, za kterým seděl pán chladné úřední tváře s rysy zvířecké ukrutnosti, jako by právě vypadl z Lombrosovy knihy „O typech zločinných“. Podíval se krvežíznivě na Švejka a řekl: „Netvařte se tak blbě.“

Litteratur

LOMBROSO, Cesare (Ezechia Marco, detto Cesare) Dizionario Biografico degli Italiani (Giuseppe Armocida)

Jan Nepomucký

*1345(?) Nepomuk - †20.3.1391 Praha

Statue i Třeboň, 2011.

Jan Nepomucký vart av Švejk halden fram som døme på kor ille fangar vart behandla før i forhold til den hensynsfulle behandlinga han og medfangane hans fekk desse julidagane i 1914. Helten vår hevdar feilaktig at Nepomuk vart drukna frå Eliščin most.

Bakgrunn

Jan Nepomucký var ein tsjekkisk prest og martyr som vart blinda, torturert og drukna i Vltava. I dag står det ein statue av han på Karlův most der han vart kasta utfor. Han vart kanonisert i 1729 og er no nasjonalhelgen. Han er gravdlagd i St. Veits-domen i Praha. Nepomuk dukkar opp att i anekdoten om Šic i [II.5].

Sitat

[I.2] Nebo mu dali nohy do španělský boty a natáhli ho na žebřík, když se nechtěl přiznat, nebo mu pálili boky hasičskou pochodní, jako to udělali svatému Janu Nepomuckému.

Skrivst òg:John of Nepomuk en Johannes Nepomuk de Johan Nepomuk no

Litteratur

Saint John of Nepomuk Infocentrum Nepomuk

	I. Bak fronten
	2. Den gode soldat Švejk på hovudpolitistasjonen

Sist oppdatert: 14.5.2023