Den gode soldat Švejk

	Kostel svatého Haštala
Praha I./789, Haštalská ul. 21
Wikipedia czen KartSøk Švejkova cesta Švejkův slovník

"Mistr Kampanus", Zikmund Winter, 1906

Kostel svatého Haštala er nemnd av Švejk i samband når han rår Oberleutnant Lukáš frå å lufta Fox ved U mariánského obrazu, der dei har ein slaktarhund som er like ilsk som tiggaren frå St. Kastulus-kyrkja.

Bakgrunn

Kostel svatého Haštala er ei kyrkje i Praha Staré město, bygd i gotisk stil. Den har namn etter Sankt Kastulus, ein av dei fyrste kristne martyrane. Kyrkja er ei av dei eldste i Praha, forløparen vart sett opp alt på 1200-talet. Den noverande bygningen vart signa i 1375 og stod ferdig i 1399.

Tiggaren

Hašek kan ha henta temaet om tiggaren og kyrkja frå den historiske romanen Mistr Kampanus av Zikmund Winter som kom ut i 1906[a].

Sitat

[I.15] Jak uvidí ve svým rayoně cizího psa, hned je na něho žárlivej, aby mu tam něco nesežral. Von je jako ten žebrák od svatýho Haštala.“

Skrivst òg:Church of Saint CastulusenKirche zum heiligen Kastulusde

Litteratur

• Mistr Kampanus, Zikmund Winter,1906 [a]
• Osudy kostela, fary a školy u sv. Haštala v Starém Městě Pražském, Karel Navrátil
• Z letopisů kostela a fary u sv. Haštala na Starém městě Pražském, Julius Košnář
• Kostel sv. Haštala na Starém Městě pražském, Římskokatolická farnost u kostela Matky Boží před Týnem
• Haštalská: (I.-Staré město), František Stehlík,1929

	U mariánského obrazu
Praha II./1011, Hybernská ul. 30
KartSøk Švejkova cesta Švejkův slovník

Světlotisk. J. Wagner, kolem 1906

Čech,12.12.1909

Vilímkův rádce a průvodce Prahou, 1909

Venkov,3.10.1937

U mariánského obrazu er nemnd når Švejk opplyser Oberleutnant Lukáš om at ein vondskapsfull hund, som tilhøyrde ein slaktar, heldt til her og at han ikkje bør gå forbi her med Max.

Bakgrunn

U mariánského obrazu var ein restaurant i Hybernská ulice. Den låg i fyrste etasje i nummer 1011, vis-avis avgangshallen til Státní nádraží (Staatsbahnhof), dagens Masarykovo nádraží. Den må ikkje forvekslast med ein noverande restaurant (2011) med same namn i Žižkov.

På denne tida var dei fleire pubar i Praha med dette namnet, men i og med at den ilske hunden vanka på Havlíčkovo náměstí, kan me trygt gå ut frå at Švejk hadde puben i Hybernská i tankane. Det var ein stor restaurant, sjølvsagt populær blandt reisande. I tiåret før fyrste verdskrigen skjenka dei øl frå Smíchov og Plzeň og serverte suppe frå klokka fem om morgonen!

Lang historie

Restauranten har i historie minst tilbake til 1877 men heldt då til i hus nummer 104. I 1878 tok ein viss Leopold Ortl over drifta. Rundt 1890 vart den gamle bygningen riven og nummer 1011 oppførd på same tomta, men restauranten heldt fram drifta i den nye bygningen. Frå 1897 og minst fram til 1914 var Josef Šašek kneipevert, han dreiv staden saman med kona Marie. Ekteparet hadde tre born og budde på same adressa.

Adresseboka frå 1939 viser at vertshuset enno var i drift, drive av Jan Cimický. Han tok antakeleg over etter Karl Špirek som var vert fram til 1937. Så seint som 27. juni 1948 dukka det opp ein annonse i Rudé právo, men ein veit ikkje når dei stengde ned for godt.

Sitat

[I.15] A taky bych vám neradil vodit ho přes Havlíčkovo náměstí, tam se potlouká jeden zlej řeznickej pes vod ,Mariánskýho vobrazu’, kterej je náramně kousavej.

Kjelder: Jaroslav Šerák

Skrivst òg:Zum Marienbildde

Litteratur

• Románové restaurační a jiné zábavní podniky, Jaroslav Šerák,2009 - 2021
• Můj omyl s Mariánským obrazem, Jaroslav Šerák
• Soupis pražského obyvatelstva, AHMP

---

• Adresář královského hlavního města Prahy a obcí sousedních, Obec Pražská,1910
• Adresář Protektorátu Čechy a Morava..., R. Mosse,1939

---

• Versuchter Raubanfall, Prager Abendblatt,20.12.1877
• Leopold Ortl, Humoristické listy,30.11.1878
• Chtěli oklamati loterii a oklamali sebe, Národní politika,6.11.1888
• Velkorestaurace "U Marianského obrazu", Katolické listy,2.1.1898
• Selbstmordversuch eines Piccolo, Prager Tagblatt,19.8.1905
• Velkorestaurace :U Marianského obrazu:, Národní listy,28.6.1914
• Buffet restaurace, Rudé právo,27.6.1948

	Číňan Staněk
Praha II./40, Ferdinandova tř. 32
KartSøk

Petr Štembera, Nový Orient, 1996

Český svět, 1913

Čech, 3.1.1914

Číňan Staněk var ein "kinesar" som hadde ein konveks spegel. Dette kunne Švejk fortelja Oberleutnant Lukáš om då sistnemnde lurte på om han likte sin eigen utsjånad. Švejk avsløra at han ikkje likte å sjå seg sjølv i Staněk sin spegel.

Bakgrunn

Číňan Staněk viser utan tvil til varehuset Maison Staněk. Butikken låg i Ferdinandova třída 32 med kontor og lager i Vladislavova ulice nr. 13 (frå 1896 nr. 17) i same nabolaget. Dei importerte og omsette kunst og industrivarer frå det fjerne austen, te, vin og rom. Dessutan tilverka dei bambus-møblar. Føretaket vart grunnlagd i 1876 av Vilém Staněk og annonsar frå 1880-talet viser han fyrst og fremst som importør av te. Firmaet heitte på denne tida Staňkův ruský obchod s čajem (Staněk's russiske te-handel).

Nokon "kinesar" i eigentleg forstand var det altså ikkje snakk om, sjølv om kinesaren Li Gü var tilsett der og var kjend i heile byen. I eitt av utstillingsvindaugo stod ein konveks spegel.

Vilém Staněk

Eigaren var fødd i 1853 og var berre 23 år gammal då han grunnla føretaket. Han hadde reist eindel i britiske og franske koloniar, mellom anna i India, dessutan budde han nokre år i Paris. Firmaet vaks raskt og heilsides-annonsar i mellom anna Prager Tagblatt fortel ein del om historia deira. Dei var representerte i fleire byar rundt om i verda, m.a. Yokohama og Hong Kong. I 1909 opna dei eige utsalg i Pilsen.

Staněk vitja kvart år auksjonar i Nisjni Novgorod og London. Han skreiv òg fagartiklar om te og gav dessutan ut tidskriftet Staňkův Světem (Staněk utover verda). Det kom ut frå 1889 til 1896, med innhald på tsjekkisk og tysk, redigert av Hanuš Wahner. Staněk var rekna som ein meister på marknadsføring, godt hjelpt av broren Emanuel som stod for illustrasjonar.

Staněk døydde 22. november 1893 av lungetuberkulose, berre 40 år gammal. Kona Kateřina (f. 1866) tok over etter mannen sin bortgang. Firmaet var i drift fram til 1938 då det gjekk konkurs.

Sitat

[I.15] „Poslušně hlásím, pane obrlajtnant, že se nelíbím, jsem v tom zrcadle nějakej takovej šišatej nebo co. Vono to není broušený zrcadlo. To jednou měli u toho Číňana Staňka vypouklý zrcadlo, a když se někdo na sebe podíval, tak se mu chtělo vrhnout. Huba takhle, hlava jako dřez na pomeje, břicho jako u napitýho kanovníka, zkrátka figura. Šel kolem pan místodržitel, podíval se na sebe a hned to zrcadlo museli sundat.“

Kjelder: Milan Hodík, Petr Štembera

Litteratur

• Staněk's Importgesellschaft, Prager Tagblatt,16.12.1883
• Pokud se vývozu čaje týká, ŠípyVilém Staněk,17.3.1888
• Staňkův Světem, Buchhändler-Correspondenz,20.9.1890
• China und Japan in Prag, Prager Tagblatt,20.12.1891
• Sterbefälle, Prager Abendblatt,22.11.1893
• Staneks Importhaus, Pilsner Tagblatt,2.10.1909

---

• Maison Staněk anebo zboží z Orientu, Nový Orient,1.1996
• Kateřina Staňeková, AHMP
• Adressář královského hlavního města Prahy, ,1884
• Adressář královského hlavního města Prahy, ,1892
• Adressář královského hlavního města Prahy, ,1896
• Adresář královského hlavního města Prahy, ,1907
• Adresář královského hlavního města Prahy, ,1910
• Adresář hlavního města Prahy, ,1936

	Oberkommando
Wikipedia deen KartSøk

Erkehertug Friedrich sitt slott tena som hovudkvarter for k.u.k. Armeeoberkommando frå 1914 til 1916.

Oberkommando er nemnd av Oberst Kraus når han fortel Oberleutnant Lukáš at overkommandoen har informert om det det er mangel på offiserar hjå Infanterieregiment Nr. 91 avdi serbarane hadde drepe alle.

Bakgrunn

Oberkommando viser i denne samanhengen etter alt å døma til AOK, den høgaste operative militære leiinga under krigen. Frå krigsutbrotet var den formelt leia av erkehertug Friedrich men i praksis var krigføringa styrd av k.u.k. Generalstab ved Feldmarschall Conrad. På tida for handlinga i Den gode soldat Švejk heldt Armeeoberkommando til i Teschen (no Cieszyn)[a], i slottet som Friedrich sjølv eigde[b].

Omgrepa Oberkommando og Militärkommando viser i Den gode soldat Švejk begge truleg til AOK, sjølv om kommandoar på underordna nivå ikkje kan sjåast vekk frå.

Sitat

[I.15] Vrchní velitelství nedávno nám oznámilo, že jest u 91. pluku velký nedostatek důstojnictva, poněvadž to všechno Srbové pobili. Zaručuji se vám čestným slovem, že do tří dnů jste u 91. pluku v Budějovicích, kde se formují maršbatalióny.

Skrivst òg:High Commanden

Litteratur

• AT-OeStA/KA FA AOK Armeeoberkommando (AOK), 1914-1918 (Bestand), ÖStA/Kriegsarchiv [a]
• Habsburg Palace, Cieszyn, Wikipedia.org [b]
• Conrad von Hötzendorf und das AOK, ÖStA,2014